Naar Kampen 11 mei 2011
Buurman Yonty wilde graag nog een keer het in Kampen gevestigde Ikonenmuseum zien en hij wilde dat ook wij met dat museum kennis zouden maken. Maar er valt zoveel meer te zien in Kampen en dus besloten we om er een volle dag Kampen van te maken.
Kampen is ontstaan als handelsstad aan de IJssel, strategisch uitstekend gelegen, namelijk dicht bij de uitmonding van de rivier in de Zuiderzee. In de late Middeleeuwen sloot de stad zich aan bij de Hanze, als één van de zeven Hanzesteden in het oosten van Nederland (allemaal gelegen aan de IJssel en het Zwartewater). De talrijke middeleeuwse gebouwen getuigen nog van die bloeiperiode.
Nadien zakte de handel in en werd de stad vooral een garnizoensplaats en een onderwijscentrum. Er zijn twee theologische universiteiten, van de synodaal en van de vrijgemaakt gereformeerden. Kampen is mede daardoor een bolwerk van de reformatie, het aantal kerken is er indrukwekkend groot.
De binnenstad ligt als een lang en smal lint aan één oever van de IJssel. De overkant ligt niet in de gemeente Kampen en ook het stationnetje Kampen staat daardoor niet in Kampen, maar in IJsselmuiden!
We zijn met de auto maar we besluiten om de wandeling toch bij het station te beginnen, omdat je dan een fraai gezicht op Kampen hebt, zoals het zich voordoet aan de rivier. Bovendien is het parkeerterrein bij het station gratis.
De IJssel
Meteen over de brug zien we het laatgothische Oude Raadhuis met de uit de jaren 1930 daterende beelden in de gevel. Hier lopen we de levendige winkelstraat de Oudestraat in die ons brengt bij de Bovenkerk, voorheen de St Nicolaaskerk.
Het Oude Raadhuis
De Bovenkerk
De Oudestraat gezien vanuit de Bovenkerk
De kerk is in de periode 1250 – 1500 gebouwd, de kerk is steeds in fasen vergroot en verhoogd. Omdat de hoogte van de toren gelijk bleef en die daardoor te laag begon te lijken, werd de toren in 1569 met één geleding verhoogd.
In de kerk is de geschiedenis afleesbaar, er zijn nog enkele fresco's met voorstellingen uit de katholieke periode en het koorhek vertoont de gevolgen van de beeldenstorm. Aan de binnenkant van het hek is slechts één van de uit hout gesneden kopjes in de beeldenstorm gespaard gebleven: die van de donatrice van het koorhek. Uit de protestantse periode dateren de beide prachtige orgels en de grafmonumenten.
Het orgel (1742 - 1743), gebouwd door Albertus Anthoni Hinsz
Het koorhek (1550), de onbeschadigde kerkzijde
Het koorhek: de beschadigde koorzijde
Middeleeuwse fresco's: de geseling en de kruisiging van Christus
We verlaten de kerk en bekijken de nabije Koornmarktspoort die de verbinding vormt met de IJsselkade. In vroeger tijden kon men hier per veer de rivier oversteken.
De Koornmarktspoort
De Voorstraat, die ons hier vandaan terugbrengt bij het stadscentrum, blijkt het hart te zijn geweest van de vroegere jodenbuurt, getuige de informatiebordjes die aan de gevels zijn bevestigd. Hier zaten (en zitten nog) veel ambachtelijke bedrijfjes, zoals bierbrouwerijen, zeepziederijen en sigarenmakerijen. Ook was hier een katholieke schuilkerk. In de 19de eeuw is hier dichtbij aan de IJsselkade een synagoge gebouwd, die de te klein geworden synagoge in de Voorstraat moest vervangen. Er is nu een museum in gevestigd.
In de Voorstraat: de Koninklijke Sigarenfabriek
In de Voorstraat: de voormalige katholieke schuilkerk
De voormalige synagoge (1847) aan de IJsselkade
Dit pand in de Voorstraat wordt door gemetselde bogen overeind gehouden
Deze historische sigarenfabriek in de Voorstraat is nog in vol bedrijf!
Het Ikonenmuseum is gevestigd in een voormalig Franciscaner klooster aan de Buiten Nieuwstraat. Eerst bekijken we een voorlichtingsfilmpje over ikonen en daarna krijgen we er 130 te zien. De ikonen komen uit Rusland, Griekenland, Roemenië, Bulgarije en Ethiopië en dateren uit verschillende perioden. De toesnellende gids wordt niet moe ons te wijzen op allerlei details, zelfs moet er een loupe aan te pas komen. Er zijn ikonen die Christus, de Drieëenheid of één heilige (de Moeder Gods, St Joris met de draak, de orthodoxe heilige Alexander Nevski) afbeelden, maar ook zijn er jaarikonen die de feesten doorheen het kerkelijk jaar weergeven.
Moe van alle indrukken wandelen we verder door de Broederweg. De weg is genoemd naar de Minderbroeders of Franciscanen. De weg verbond hun klooster met de Broederpoort en het daarachter gelegen agrarisch gebied buiten de stadspoorten.
We passeren het punt waar vandaan zeven kerken te zien zijn, als er tenminste geen blaadjes aan de bomen zitten, zoals nu het geval is. Maar we zien wel de Broederkerk, de Lutherse kerk (met de zwaan hoog op de toren), de katholieke Buitenkerk (de katholieken zijn blijkbaar naar de buitenkant van de binnenstad verdreven) en de Doopsgezinde kerk. Een vriendelijke passant raadt ons aan om nog een snipperdag op te nemen als we alle kerken van Kampen willen zien.
Een bakkerij in Art Nouveau stijl
Doorzicht van de Broederkerk naar de Broederpoort
De Burgwal met de Lutherse kerk en de Stadsgehoorzaal
De Broederpoort staat mooi aan de rand van het stadspark, aangelegd op de vroegere stadswallen.
De Broederpoort aan de kant van het stadspark
Het is tijd voor een biertje en gelukkig wordt in de Oudestraat een lentebock geschonken. We zitten op een terras en hebben uitzicht op de passerende dames van een vrouwenvereniging uit Spakenburg. Ze likken tevreden aan een ijsje, een in Spakenburg blijkbaar ongekende frivoliteit. Yonty weet nog een paar goedzittende sandalen te bemachtigen.
Een Spakenburgse is een dagje uit in Kampen!
We sluiten de dag af met een maaltijd op het terras van een Turks restaurant aan de Plantage, het levendige horecapleintje van Kampen.
Op het pleintje Plantage, het terras van het restaurant Efes